Pizza towarzyszy nam od bardzo dawna – jest daniem, które pasuje zarówno do uroczystej kolacji jak i na przekąskę, czy posiłek po dniu ciężkiej pracy. Jako stały element krajobrazu nowoczesnego życia jest nie tylko popularną potrawą ale i częścią tradycji oraz kultury europejskiej. Poniżej prezentujemy kilka ciekawych szczegółów, dzięki którym pizza osiągnęła znaną dziś pozycję.

Większość pizzerii to restauracje, a więc poza nakarmieniem oferują jeszcze atmosferę, w większości wypadków bardzo ciepłą z powodu nieustannej pracy pieca, stanowiącego serce każdego lokalu tego typu. To jednak nie wszystkie ciekawostki związane z daniem, które jako jedno z nielicznych zadowala praktycznie wszystkie gusta i wszystkie wymagania zarówno smakoszy jak i dietetyków.

 

Co to jest pizza?

To po prostu placek z ciasta drożdżowego (mąka, woda, drożdże, oliwa i sól), pokryty różnymi dodatkami, wśród których do najważniejszych należą pomidory, ser, zioła i oliwki. Towarzyszą im zwykle wędliny, mięso, cebula, warzywa. Historia pizzy sięga czasów starożytnych. Bezpośrednim poprzednikiem pizzy był płaski chleb wypiekany przez starożytnych Rzymian zwany focaccia, taką też nazwę w terminologii kucharskiej nosi sam pizzowy placek.

 

Klasyczna pizza

Powinna być pokryta sosem pomidorowym, posypana tartym serem mozzarella oraz ziołami, po czym upieczona w bardzo mocno rozgrzanym piecu. Gotowa do spożycia pizza jest krucha, soczysta, chrupiąca i pachnąca, a jej brzegi powinny być przyrumienione. Należy ją podawać i spożywać gorącą, ale nie brakuje też amatorów spożywania pizzy na zimno.

 

Skąd się wzięła pizza?

Słowo pizza pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z 997 roku. W XVII wieku mianem pizzy alla mastunicola określano wypiek przyprawiony bazylią i serem, zaś pizzą ai cecinelli – placek z rybą.

Krótka historia

Pierwszy przepis na pizzę przypominającą dzisiejsze odmiany został opracowany pod koniec XVIII wieku w Neapolu, gdzie pojawiły się pierwsze lokale gastronomiczne nazywane pizzeriami. Do focaccii dodano wówczas pomidory sprowadzone do Włoch z Nowego Świata. Popularność nowych jadłodajni była tak duża, że zainteresował się nimi król Ferdynand II, który odwiedził jedną z nich i tym samym przyczynił się do wzrostu popularności pizzy.

W 1889 roku kucharz Raffaelo Esposito, zadedykował królowej Małgorzacie Sabaudzkiej trzy rodzaje pizzy. Pierwszym była „alla mastunicola'” (z serem i bazylią), drugą „'marinara'” oraz wersję z mozzarellą. Trzeci rodzaj najbardziej zasmakował królowej i od jej imienia pizza ta do dzisiaj zwana jest „margeritą”.

Pizza była spożywana przede wszystkim we Włoszech. Z Neapolu trafiła razem z włoskimi imigrantami do Stanów Zjednoczonych, gdzie wypiekano ją już pod koniec XIX wieku. Co ciekawe, w północnej części Włoch stała się popularna dopiero po II wojnie światowej dzięki robotnikom z południa półwyspu, wtedy też została rozpowszechniona w Europie przez aliantów.

Pizza pizzy nierówna

Współcześni Włosi za prawdziwą pizzę uważają margheritę (z sosem pomidorowym, mozzarellą i bazylią) oraz pizzę marinarę (z dodatkiem pomidorów, oregano, czosnku i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia).

Ciasto pizzy różni się we Włoszech w zależności od regionu, wyróżnia się dwie charakterystyczne odmiany pizzy: neapolitańską i rzymską. Pizza rzymska ma grubsze ciasto po to by dobrze podtrzymywało składniki, oraz mocno zarumienione i podniesione brzegi. Z kolei pizza neapolitańska jest bardzo cienka (maksymalnie 3 mm) i nie ma zaokrąglonych brzegów. Do tego w Neapolu preferowane jest ciasto miękkie i giętkie zaś w Rzymie cienkie i chrupiące. Poza tym we Włoszech znana jest też pizza pieczona z dodatkami na prostokątnych tackach i sprzedawana na wagę.

Odmiany pizzy

Istnieje wiele odmian pizzy, klasyfikowanych ze względu na dodatki. Mogą nimi być ryby, owoce morza, warzywa, pieczarki lub inne grzyby, cebula, ananas, wędliny, a nawet słodkie owoce i sosy. Najczęściej spotykane w Europie i USA odmiany pizzy to:

• capricciosa (ser mozzarella, pieczona szynka, grzyby, karczochy. W niektórych wersjach są stosowana jest szynka parmeńska, albo jajka
• marinara, (pomidory, czosnek, oregano i oliwa)
• Margherita (pomidory, plasterki mozzarelli, bazylia oraz oliwa)
• Margherita extra (pomidory, mozzarella z Campanii (w okrągłych plasterkach), bazylia oraz oliwa)
• sycylijska – zazwyczaj prostokątna, ser ukryty jest pod sosem, zawiera niewiele dodatków, we Włoszech nazywana jest sfincione
• pizza chicagowska - na grubym cieście z wypukłymi krawędziami, na wierzchu plastry mozzarelli, mięso, warzywa i pomidory, zaś jako dodatki występują mielona wołowina, pepperoni, cebula, grzyby i zielona papryka.
• pizza nowojorska - przypomina neapolitańską, ciasto jest kruche, ale na tyle giętkie, by pojedynczy kawałek można było złożyć na pół - jako dodatki wykorzystuje się pepperoni, grzyby, oregano, płatki czerwonej papryki, parmezan i sproszkowany czosnek
• pizza sycylijska – ma kształt prostokąta i gąbczastą konsystencję, jest pokryta sosem pomidorowym, cebulą, ziołami, anchois i posypana bułka tartą. Najczęściej podaje się ją na Święta Bożego Narodzenia i w Sylwestra
• pizza grecka - wymyślona przez greckich imigrantów, którzy przybyli do Ameryki. Odmiana ta nie składa się jednak dodatków typowych dla kuchni greckiej, ani też nie jest spożywana w Grecji. Jako dodatków używa się pasty pomidorowej, oregano i mieszanki mozzarelli z serem cheddar
• pizza kalifornijska – spora dowolność dodatków, obecność musztardy, ricotty, pasztetu i papryki
• pizza rzeźnicka – zawiera wszystkie rodzaje mięsa jakimi dysponuje dana pizzeria, na ogół podaje się ją z dodatkowymi pomidorami i podwójnym serem.

 

Pozostałe ciekawostki

• Święto pizzy określane mianem międzynarodowego obchodzimy 9 lutego - jest to dzień, w którym kalorie nie działają, podobnie jak te z pączków w tłusty czwartek.
• Pierwsza pizza w kosmosie została odnotowana w 2001 roku. Dostarczono ją astronautom na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - koszt dostawy przekroczył 100 tys. USD.
• Statystycznie na naszej planecie najwięcej pizzy zjada się w sobotnie wieczory
• Kobiety dają dostawcom większe napiwki niż mężczyźni
• Pizzę jedną z najdroższych przygotował Gordon Ramsey - kawałek kosztował 178 USD, pizza zawierała między innymi trufle. Przebicia Gordona dokonała pizzeria z Kanady, która sprzedaje kawałek po 450 USD, a w jej skład wchodzą homary, czarne dorsze z Alaski, wędzone łososie, krewetki tygrysie i Rosyjski kawior.
• Za pierwszą pizzerię na świecie uznaje się neapolitańską Antica Pizzeria Port’Alba. Działa ona od 1830 roku
• Pizza hawajska nie pochodzi z Hawajów. Wymyślił ją w 1962 roku w Kanadzie kucharz pochodzący z Grecji.
• Pizza była przedmiotem pierwszej towarowej transakcji dokonanej przy pomocy wirtualnej waluty o nazwie Bitcoin.
• Statystycznie najwięcej pizzy jedzą Norwegowie (5,4 kg rocznie), na drugim miejscu są Niemcy

 

Jeśli podczas lektury tego zestawienia ciekawostek nabrali państwo ochoty na tradycyjną pizzę podaną w miłej atmosferze, zapraszamy do nas!

---